Z dziejów ewangelicyzmu na Pomorzu Zachodnim do 1945 roku. Ludzie, miejsca, konteksty

Autor: Małgorzata Grzywacz

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 257

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 17,0 cm x 21,0 cm

Reformacja wpłynęła na obszary dzisiejszego Pomorza Zachodniego w sposób zasadniczy, określając ich historię na następne czterysta lat. Autorka podejmuje refleksję nad wybranymi elementami obecności ewangelicyzmu na tych terenach, uwzględniając osoby, miejsca i procesy, które zachodziły w historii tej denominacji na przestrzeni ostatnich stuleci. Analizuje m.in. media kultury religijnej protestantów (pieśni i kancjonały), podstawowe zjawiska kultury, m.in. plebanii i domu pastorskiego, ruchy odnowy wewnątrz ewangelicyzmu na Pomorzu (neopietyzm) oraz kwestię laikatu w procesie kształtowania Kościoła Ewangelicko-Unijnego w XIX i XX stuleciu. W pracy pojawiają się najważniejsze wątki związane z losami pomorskich ewangelików w III Rzeszy (w tym Kościoła Wyznającego).

(opis wydawcy)

Spis treści:

1. Wstęp, czyli mnemotopika Pomorza Zachodniego - ludzie, miejsca, konteksty /11

2. "Geografia wiary" na Pomorzu Zachodnim /28

Biskupstwa i klasztory - Kamień Pomorski /30

Reformacja w Księstwie Pomorskim  /36

3. Początki luterańskiej pieśni religijnej. Pomorzanka Elisabeth Cruciger - pierwsza poetka reformacji /50

Pieśń orężem ruchu reformacyjnego /50

Oryginał..., czyli Pieśń pochwalna o Chrystusie /58

Biblijne fundamenty /61

Kim była Elisabeth Cruciger?  /63

4. "Porst" czy "Bollhagen"? - z dziejów śpiewników kościelnych na Pomorzu /70

Na Pomorzu /70

Pieśni duchowne i miłe - kancjonał Johanna Porsta  /73

Święta ofiara ust i serca wierzącej duszy - kancjonał Laurentiusa Davida Bollhagena /80

5. O plebanii ewangelickiej i teologach z perspektywy autobiografii pastorskich proweniencji pomorskiej. Johann Joachim Spalding i Carl Gottlieb Rehsener /88

Autobiografia pastorska jako dokument osobisty i źródło historyczne /91

Parafia na szwedzkim Pomorzu - Johann Joachim Spalding /93

Carl Gottlieb Rehsener /102

6. "Spokojni tego kraju" podnoszą głos. O ruchach kontestacyjnych w Kościele ewangelicko-unijnym na Pomorzu w XIX stuleciu /112

7.Przestrzenie religijności ewangelickiej na Pomorzu Zachodnim w kontekście niemieckiego protestantyzmu okresu międzywojennego. Przyczynek do badań nad reprezentacjami regionalnymi tzw. aryjskiego chrześcijaństwa /129

Religia w Republice Weimarskiej - poszukiwania niespokojnego społeczeństwa /129

Religia a społeczeństwo nowych norm  /133

Kościoły chrześcijańskie a brunatna rewolucja /135

Ruch Niemieckich Chrześcijan i jego pozycja wewnątrz niemieckiego protestantyzmu po roku 1933 /137

Opozycja o wymiarze wewnątrzkościelnym - narodziny Kościoła Wyznającego /138

Reprezentacje Niemieckich Chrześcijan na Pomorzu Zachodnim  /140

8. Światło w ciemności. Ks. Friedrich Onnasch - ostatni ewangelicki biskup Koszalina i jego posługa w Kościele Wyznającym  /155

9. Vicariae Verbi Divini - Annemarie Winter w kontekście posługi kobiet teologów w Pomorskiej Prowincji Kościelnej /178

Na pomorskiej ziemi. Annemarie Winter w Szczecinie, Główczycach i Zagórzycy /180

Dramatyczny koniec /187

10. Ku przyszłości. O roli świeckich w kościele ewangelickim w XX wieku - pomorskie inspiracje /190

Próby zorganizowania laikatu. Pierwszy Ewangelicki Dzień Kościoła, Szczecin - 25 i 26 listopada 1932  /193

Laikat w Kościele Wyznającym  /195

Powojenne losy Dni Kościoła  /199

11. Podsumowanie /201

Bibliografia /210

Indeks osobowy /230

Das evangelische Pommern - Topoi der Erinnerung: Menschen - Orte - Kontexte bis 1945 //237

Evangelical West Pomerania Until 1945. People - Places - Context /251